وصیتنامه بی نظیرداریوش کبیربه خشایارشاه

اینک که من ازدنیامی روم، بیست وپنج کشورجزامپراطوری ایران است ودرتمامی این کشورها پول ایران رواج دارد وایرانیان درآن کشورهادارای احترام هستند ومردم آن کشورهانیزدرایران دارای احترامند، جانشین من خشایارشابایدمثل من درحفظ این کشورهاکوشا باشد وراه نگهداری این کشورها این است که درامورداخلی آنهامداخله نکند ومذهب وشعائرآنان رامحترم شمرد

اکنون که من ازاین دنیامی روم تودوازده کروردریک زردرخزانه داری واین زریکی ازارکان قدرت تومی باشد، زیراقدرت پادشاه فقط به شمشیرنیست بلکه به ثروت نیزهست. البته به خاطرداشته باش توباید به این حزانه بیفزایی نه این که ازآن بکاهی، من نمی گویم که در مواقع ضروری ازآن برداشت نکن، زیراقاعده این زردرخزانه آن است که هنگام ضرورت ازآن برداشت کنند، اما دراولین فرصت آن چه برداشتی به خزانه برگردان

مادرت آتوسا ( دخترکورش کبیر) برگردن من حق داردپس پیوسته وسایل رضایت خاطرش رافراهم کن

ده سال است که من مشغول ساختن انبارهای غله درنقاط مختلف کشورهستم ومن روش ساختن این انبارهاراکه ازسنگ ساخته می شود وبه شکل استوانه هست درمصرآموختم وچون انبارهاپیوسته تخلیه می شودحشرات درآن به وجود نمی آید وغله دراین انبارها چندین سال می ماند بدون اینکه فاسد شود وتوباید بعد ازمن به ساختن انبارهای غله ادامه بدهی تا اینکه همواره آذوغه دویاسه سال کشوردرآن انبارهاموجود باشد وهرسال بعد ازاینکه غله جدید بدست آمد ازغله موجود درانبارها برای تامین کسری خواروباراستفاده کن وغله جدید رابعد ازاین که بوجاری شد به انبارمنتقل نماوبه این ترتیب توبرای آذوقه دراین مملکت دغدغه نخواهی داشت ولودویا سه سال پیاپی خشکسالی شود

هرگزدوستان وندیمان خودرابه کارهای مملکتی نگماروبرای آنها همان مزیت دوست بودن باتوکافیست، چون اگردوستان وندیمان خودرابه کارهای مملکتی بگماری وآنان به مردم ظلم کنند واستفاده نامشروع نمایند نخواهی توانست آنها رامجازات کنی چون باتودوست اند وتوناچاری رعایت دوستی نمایی

کانالی که من می حواستم بین رود نیل ودریای سرخ به وجود آورم (کانال سوئز) به اتمام نرسید وتمام کردن این کانال ازنظربازرگانی وجنگی خیلی اهمیت دارد، توباید آن کانال رابه اتمام رسانی وعوارض عبورکشتی ها ازآن کانال نباید آن قدرسنگین باشد که ناخدایان کشتی هاترجیح بدهندکه ازآن عبورنکنند

اکنون من سپاهی به طرف مصرفرستادم تا اینکه دراین قلمرو، نظم وامنیت برقرارکند، ولی فرصت نکردم سپاهی به طرف یونان بفرستم وتوباید اینکاررابه انجام برسانی، بایک ارتش قدرتمند به یونان حمله کن وبه یونانیان بفهمان که پادشاه ایران قادراست مرتکبین فجایع راتنبیه کند

توصیه دیگرمن به تواین است که هرگزدروغگو ومتملق رابه خود راه نده، چون هردوی آنها آفت سلطنت اند وبدون ترحم دروغگورا از خود برآن. هرگزعمال دیوان رابرمردم مسلط مکن وبرای اینکه عمال دیوان برمردم مسلط نشوند، قانون مالیات راوضع کردم که تماس عمال دیوان بامردم راخیلی کم کرده است واگراین قانون راحفظ نمایی عمال حکومت زیاد بامردم تماس نخواهند داشت

افسران وسربازان ارتش راراضی نگاه داروبا آنهابدرفتاری نکن، اگربا آنهابدرفتاری نمایی آنهانخواهند توانست مقابله به مثل کنند، اما درمیدان جنگ تلافی خواهند کرد ولوبه قیمت کشته شدن خودشان باشد وتلافی آنها این طورخواهد بود که دست روی دست می گذارند وتسلیم می شوند تا اینکه وسیله شکست خوردن تورافراهم کنند

امرآموزش راکه من شروع کردم ادامه بده وبگذاراتباع توبتوانند، بخوانند وبنویسند تا اینکه فهم وعقل آنهابیشترشود وهرچه فهم وعقل آنهابیشترشود توبا اطمینان بیشتری حکومت خواهی کرد

همواره حامی کیش خداپرستی باش، اماهیچ قومی رامجبورنکن که ازکیش توپیروی نماید وپیوسته وهمیشه به خاطرداشته باش که هرکسی باید آزادباشد تا ازهرکیشی که میل داردپیروی کند

بعد ازاینکه من زندگی رابدرودگفتم، بدن من رابشوی وآنگاه کفنی راکه من خود فراهم کردم برمن بپیچان ودرتابوت سنگی قرار بده و درقبربگذار، اماقبرم رامسدودمکن تاهرزمانیکه می توانی وارد قبربشوی وتابوت سنگی من را آنجاببینی وبفهمی که من پدرت پادشاهی مقتدربودم وبربیست وپنج کشورسلطنت می کردم مردم وتونیزخواهیدمردزیراکه سرنوشت آدمی این است که بمیرد، خواه پادشاه بیست وپنج کشورباشد، خواه یک خارکن وهیچکس دراین جهان باقی نخواهد ماند، اگرتوهرزمان که فرصت بدست می آوری واردقبرمن بشوی وتابوت مراببینی، غروروخودخواهی برتوغلبه نخواهد کرد، اماوقتی مرگ خودرانزدیک دیدی، بگوقبرمرامسدودکنند ووصیت کن که پسرت قبرتورابازنگه دارد تا اینکه بتواند تابوت حاوی جسدت راببیند

زنهار، زنهار، هرگزخودت هم مدعی وهم قاضی نشو، اگرازکسی ادعایی داری موافقت کن یک قاضی بیطرف آن ادعا رامورد رسیدگی قراردهد ورای صادر کند، زیراکسی که مدعیست اگرقضاوت کند ظلم خواهد کرد

هرگزازآباد کردن دست برندارزیراکه اگرازآبادکردن دست برداری کشورتو رو به ویرانی خواهدگذاشت، زیراقاعده اینست که وقتی کشوری آبادنمی شود به طرف ویرانی می رود، درآبادکردن، حفرقنات، احداث جاده وشهرسازی را دردرجه اول قراربده

عفوودوستی رافراموش مکن وبدان که بعد ازعدالت برجسته ترین صفت پادشاهان عفو است وسخاوت، ولی عفوباید فقط موقعی باشد که کسی نسبت به توخطایی کرده باشد واگربه دیگری خطایی کرده باشد وتوعفوکنی ظلم کرده ای زیراحق دیگری راپایمال نموده ای .
بیش ازاین چیزی نمی گویم، این اظهارات راباحضورکسانیکه غیرازتواینجاحاضرند کردم تا اینکه بدانند قبل ازمرگ من این توصیه هاراکرده ام واینک بروید ومرا تنهابگذارید زیرا احساس می کنم مرگم نزدیک شده است