طرح اروپا برای مساله اتمی ایران وتاثيرمنفي آن

درحاليكه ازابتداي سال جاري زمزمه عدم پايبندي دولت جديدايران به رياست احمدي نژادبه تعهدات خودوازجمله معاهده پاريس باسه كشوراروپايي درخصوص مباحث هسته اي شنيده مي شدسرانجام درماه مارچ ايران مجدداغني سازي اورانيوم رابابرداشتن پلمپ سازمان بين المللي انرژي اتمي از تاسيسات خودآغازكردكه منجربه ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت سازمان ملل گرديدو متعاقب آن بااوج گيري تهديدات ازسوي سران دولتهاي غرب اقدام به برگزاري مانورنظامي درخليج فارس نموده و پس ازيكماه نيزباادعاي توليدكيك زردواورانيوم بميزان 5/3% وسپس 8/4% به درخواست شوراي امنيت بي اعتنايي نمود.
شوراي امينت پس ازطي مهلت يكماهه مجددابه بررسي وضعيت پرداخته وبا توجه به سه موضع مختلف زيراقدام به تهيه طرحي نمودكه اساس آن راسياست چماق وهويج Carrot & Strik تشكيل مي داددراين برهه تاريخي سه موضع زيربراحتي قابل تشخيص بود
1-مواضع چين وشوروي كه خواستارجلوگيري ازهرگونه اقدام تنبيهي عليه ايران اعم ازاقتصادي و سياسي ونظامي بوده وآنراموجب تحريك ايران مي دانستند
2-موضع آمريكاكه خواستارصدورقطعنامه اي صريح درچهارچوب فصل7 منشورسازمان ملل مبتني براقدامات تنبيهي اقتصادي بوده كه البته راه رانيزبراي انجام عمليات نظامي درآينده توسط آمريكاهموارمي سازد.
3-كشورهاي اروپايي كه درموضع بينابيني قرارداشته وانگيس باتمايل به آمريكاوفرانسه دروسط و آلمان درموضع ملايمتري قرارداشتند
نهايتاباتوجه به مواضع چين وشوروي مقررگرديدطي فرصت كوتاه مجددي كه زمان آن ازچندهفته فراترنرودطرح جديدي كه متضمن نوعي تضمين امنيتي ومشوق اقتصادي دركناراقدامات تنبيهي بوده بعنوان آخرين مرحله ازاقدامات ديپلماتيك به دولت ايران بالحاظ كردن نظرات آمريكا ارائه گرددودر صورت ردآن اقدامات محدود كننده ازسوي جامعه بين الملل بعمل آيد.

ويژگي طرح جديد
الف-تعهدات جامعه بين المللي
1-تاكيدبرحق ايران دردستيابي به انرژي صلح آميزهسته اي
2-پشتيباني ايران درخصوص ساخت راكتورآب سبك جديد
3-تعليق پرونده هسته اي ايران درشوراي امينت بااز سرگيري مذاكرات

ب-تعهدات ايران
1-همكاري كامل باسازمان انرژي اتمي ورفع ابهامات باقيمانده
2-تعليق غني سازي وكليه فعاليتهاي مرتبط
3-اجراي پروتكل الحاقي درزمينه بازرسي

مواردهمكاري
1-توافق درازمدت وتضمين شده جهت غني سازي وتهيه سوخت درمركزسوخت بين المللي روسيه
2-تاسيس بانك سوخت براي نگهداري ذخيره موردنيازايران به مدت 5 سال تحت نظارت آژانس
3- تاييدحل مسائل مهم ورفع نگراني آژانس بطوريكه آن سازمان قادربه نتيجه گيري فقدان هرگونه خطرازسوي فعاليتهاي هسته اي ايران باشد.
4-حمايت ازيك نظام منطقه اي كه تماميت ارضي وحاكميت سياسي كشورهاراتضمين نمايد.
5-حمايت ازطرح خاورميانه عاري ازسلاح
6-حمايت ازپيوستن ايران به سازمان تجارت جهاني وسرمايه گذاري درايران وموافقتنامه همكاري اقتصادي وتجاري با اروپا
7-رفع تحريم هوايي وامكان خريدهواپيماهاي پيشرفته مسافري
8-همكاري استراتژيك بين ايران واروپادرزمينه هاي توسعه اي ازجمله نفت وگاز،همكاري علمي وفني وتوسعه زيرساخت انرژي وبازيافت آن

اقدامات تنبيهي درصورت عدم همكاري ايران باشوراي امينت كه براساس ماده41 فصل 7 منشور سازمان ملل متحد تحت عنوان” اقدام عليه برنامه هاي هسته اي وموشكي ايران” انجام خواهدگرفت
1-تحريم عليه صادرات كالاوتكنولوژي مرتبط بابرنامه هاي فوق
2-مسدودكردن دارايي هاوممنوعيت قراردادهاي مالي باسازمانهاوافرادمرتبط بااين برنامه ها
3-ممنوعيت سفرافرادمرتبط بااين برنامه ها
4-تعليق همكاري فني باآژانس
5-ممنوعيت سرمايه گذاريهادرشركتهاي مرتبط بااين برنامه ها
6-ممنوعيت تحصيل ايرانيهادرزمينه اتمي وموشكي درخارج ازكشور
7-كاهش وتوقف ارتباطات دوجانبه
8-ممنوعيت سفروويزابراي برخي ازمقامات ايراني
9-مسدودشدن دارايي هاافرادوسازمانهاي مرتبط بادولت ايران
10-تحريم تسليحاتي ايران
11-تحريم صادرات فرآورده به ايران درزمينه نفت وگاز
12-عدم امكان ورودايران به سازمان تجارت جهاني
13-ممنوعيت همكاري وسرمايه گذاري دربخشهاي خاص درايران
14- مسدودشدن دارايي موسسات مالي ايران
15-كاهش حمايت دولتي ازتضمين اعتبارتجارت وصادرات به ايران

گرچه طرح فوق تصويركاملي ازاقدامات تشويقي وتنبيهي برله ياعليه دولت ايران رابنمايش گذاشته ودر آن تلاش گرديده است حداقل فشاربه مردم ايران واردشودولي ترتيب اقدامات تنبيهي نشان ميدهدكه در اين زمينه يك خط مشي بطئي درنظرگرفته شده است كه شايددرچهارچوب همان استراتژي” قورباغه در قابلمه داغ” باشدكه ازقطعيت مجازاتهاكاسته وبه دولت ايران اين امكان را ميدهدكه پيشنهادشوراي امينت راردوسپس بازي باآن رادرهرمرحله آغازنمايدبازي كه ايران براي وقت كشي درآن مهارت خاص دارند

مشكل ديگري كه درفراروي طرح وجوددارددولت آمريكاوعدم موافقت بابندهايي ازطرح مذكوراست كه نوعي تضمين امنيتي غيرمتعارف به ايران دراين طرح وجودداردكه ايران را ازمصونيت كامل برخوردار وآنراباسرنوشت ديگركشورهاي منطقه ياترتيبات امنيتي منطقه اي مرتيط مي سازدكه از دايره علائق آمريكاخارج است ويادرزمينه اقتصادي كه دست آمريكاراجهت اعمال تحريم ياتنبيه شركتهاي اروپايي خواهدبست و..
بهرحال آنچه كه مهم است پاسخ وموضع ايران نسبت به اين طرح است كه بنظرميرسدازهمان ابتدابا توجه به سخنان احمدي نژادكه آنرا” شكلاتي درمقابل طلا” ناميده است مورد رد آن ازسوي دولت ايران قرارگرفته است وچنين بنظرميرسدكه مواضع چين وروسيه ازيكسووعدم اهتمام شوراي امينت به حمايت ازمهلت يكماهه خودبه ايران جهت توقف فعاليتهاي مربوط به غني سازي ازسوي ديگر درآن بي تاثيرنبوده است واكنون اين سوال رافراروي جامعه بين الملل قرارميدهد كه ايا بازايرانيهاكه درپذيرش شرايط دروقت اضافي مشهورهستندبارديگرسياست مشابهي رادرپيش خواهند گرفت يااينبارباعبرت گيري ازتجارب قبلي خودوسرنوشت افرادي چون صدام حسين و معمرقذافي دست به انتخابي هوشمندانه خواهدزد؟